“With great power comes great responsibility.”
Met ethisch ontwerp praten we vaak over sociaal verantwoordelijke creaties met het welzijn van de eindgebruiker in gedachten. Ook bij Dio ontwerpen we het liefst aan producten of diensten die een positieve impact met zich meebrengen. Dit is anno nu niet meer zo vanzelfsprekend als we misschien zouden wensen. Zo kan het voor veel bedrijven voordelig zijn om mensen te verleiden. Wellicht kan de grens tussen een steengoed ontwerp of één die puur misleidend is soms wat blurry zijn.
Neem nou Facebook, een succesvol platform speciaal ontworpen om ons mensen dichter bij elkaar te brengen. Althans dat is het imago wat ze graag willen hooghouden. Dit gaat wel wat lastig nu er bijna wekelijks een nieuw schandaal in de media opduikt. Recentelijk werd Zuckerberg door de European Parliament gevraagd of hij liever bekend wilde staan als één van de grote tech-reuzen, zoals Bill Gates en Steve Jobs, of als de maker van een online monster die de democratie vernietigde? Dit is een goed voorbeeld van één van de vele consequenties die het platform met zich meedraagt. Chamath Palihapitiya, een voormalig bestuurslid van Facebook, heeft recentelijk ook openlijk toegegeven veel spijt te hebben van zijn bijdrage aan het ontwikkelen van dit soort sociale platforms. In een interview zei hij: “We hebben instrumenten ontwikkeld die de sociale cohesie in onze samenleving verscheurt”. Is het nog steeds een goed ontwerp wanneer je er privacy mee schaadt, er normen en waarden mee verschuift en er serieuze verslavingen mee creëert?
We kunnen niet ontkennen dat, vanuit een business standpunt, de sociale media geniaal is ontworpen, maar erg ethisch is het niet. Hier doel ik bijvoorbeeld op de eindeloze dopamine beloningscirkel waardoor we niet meer zonder kunnen. Dopamine is een van de gelukshormonen, het stofje wat je in je hersens aanmaakt als je een beloning krijgt. UX/UI designers hebben letterlijk nagedacht over hoe ze dit en andere reacties in je hersenen zo goed mogelijk kunnen inzetten om je verslaafd te maken en te houden. Hierdoor controleren we dwangmatig onze smartphones om te zien of we een dosis sociale bevestiging hebben ontvangen. Nu smijten we in dit werkveld met de term ‘human centered design’ maar wanneer we gebruikerservaringen bewust op deze manier ontwerpen lijkt het niet alsof we daadwerkelijk de mens hierin centraal stellen.
Toch blijft de ethiek achter ontwerp het een complex vraagstuk aangezien we soms iets met de beste intenties willen ontwerpen maar dit toch anders uit kan pakken. Start het ontwerpproces altijd vanuit de ‘waarom-vraag’ om meer inzicht te creëren over de kern van het vraagstuk. Daarbij moet er rekening gehouden worden met alle mogelijke consequenties die onze interventie met zich meedraagt. Daarom helpt het om even te pauzeren bij iedere beslissing die we maken gedurende het ontwerpproces. We moeten ons er bewust van zijn dat we als designers veel macht hebben waardoor het belangrijk is dat we dat erkennen en er ook verantwoordelijkheid voor dragen.
Stel ze aan Marilyn
Ons development team groeit, en daar horen ook twee kersverse development stagiaires bij. Maak kennis met Lucas & Tom onze front-end én back-end stagiaires die aankomende tijd ons development team zullen versterken.
Digitaal leren verovert de wereld, maar het blijft helaas te vaak een kwestie van kennis ‘over de schutting gooien’. Bereiken we hiermee de meest optimale manier van leren? Is de huidige vorm van digitaal leren écht alles wat er is?
Hoe zorg ik ervoor dat mijn medewerkers op een actieve en effectieve manier toegang krijgen tot de juiste kennis? De vraag die bij iedere teamleider of werkgever wel eens speelt.
